🌍 વિશ્વ વારસો દિવસ – World Heritage Day નિમિત્તે ગુજરાતના અમૂલ્ય હેરિટેજ પર નજર
દર વર્ષે 18 એપ્રિલે આપણે વિશ્વ વારસો દિવસ (World Heritage Day) મનાવીએ છીએ. UNESCO દ્વારા ઘોષિત આ દિવસનો હેતુ દુનિયાભરના સંસ્કૃતિ અને વારસાની સંરક્ષણ પ્રત્યે લોકોમાં જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. 🏛️
ગુજરાત, ઇતિહાસ, સંસ્કૃતિ અને શિલ્પ કળાનું ભંડાર છે. અહીં કેટલીક સાઇટ્સ એવા મહત્વની છે કે જેને UNESCO World Heritage Site તરીકે માન્યતા મળી છે. શું તમે જાણો છો કે આવી કેટલી સાઇટ્સ ગુજરાતમાં છે? ચાલો, આજે આપણે એ અમૂલ્ય હેરિટેજ પર એક નજર કરીએ – અને જાણીએ કે આ જગ્યા આપણા માટે અને વિશ્વ માટે કેટલી અનમોલ છે. 🙏
1. રાણીની વાવ (પાટણ) – પાણીમાં છુપાયેલ શિલ્પકલા! 💧
UNESCO વર્લ્ડ હેરિટેજ લિસ્ટમાં સામેલ થયેલી રાણીની વાવ, પાટણની શોભા છે. તે માત્ર એક વાવ નહીં પરંતુ એક શિલ્પ મહેલ છે. 11મી સદીમાં બનેલી આ વાવ ‘સોલંકી વંશ’ના ભુજરાજની રાણી ઉદયમતી દ્વારા નિર્મિત હતી.
આ વાવના દર પથ્થરમાં કોતરાયેલ શિલ્પો, તે સમયની વૈજ્ઞાનિક સમૃદ્ધિ અને કળાના સ્તર બતાવે છે. રાણીની વાવ માત્ર ભારતનું નહીં પરંતુ વિશ્વનું અણમોલ વારસો છે. 🧱UNESCO દ્વારા 2014માં તેને હેરિટેજ સાઇટ તરીકે માન્યતા આપવામાં આવી હતી.
🛕 2. મોઢેરાના સુર્યમંદિર – પ્રકાશ અને શક્તિનું પ્રતિક ☀️
સૌરાષ્ટ્રના મધ્યભાગે આવેલું મોઢેરાનું સુર્યમંદિર, 11મી સદીમાં બનાવાયું હતું. આ મંદિર ખાસ કરીને તે સમયના аસ્ટ્રો-આર્કિટેક્ચરનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ છે.
મંદિરનો લેઆઉટ સૂર્યની ગતિ પ્રમાણે રચાયેલો છે, અને ત્યાંની મૂર્તિઓ, છતની રચનાઓ અને જળકુંડને જોઈને કોઈ પણ શ્રદ્ધાળુ આશ્ચર્યચકિત રહી જાય. 😇
3. ચાંપાનેર-પાવાગઢ પુરાતાત્વિક પાર્ક 🏰🏞️
ચાંપાનેર-પાવાગઢ 16મી સદીના ગુજરાતની રાજધાની હતી. આજે તે ખંડેરોમાં ફેરવાઈ ગઈ છે, પરંતુ તેની સુંદરતા હજુ પણ જીવંત છે. ચાંપાનેર-પાવાગઢને 2004માં UNESCO World Heritage Site જાહેર કરવામાં આવી. અહીં મુઘલથી લઇને પ્રાચીન હિંદુ અને જૈન શૈલીના મંદિરો, કિલ્લાઓ અને રાજવી શિલ્પો જોવા મળે છે.
ચાંપાનેર-પાવાગઢ હિલ સાથે જોડાયેલો છે – જ્યાં માતા કાળિકાનું શક્તિપીઠ આવેલું છે. એ મંદિર લાખો ભક્તોને આકર્ષે છે.
4. અમદાવાદ – ભારતનું પહેલું 🕌 World Heritage City 🏙️
2017માં અમદાવાદને ભારતનું પ્રથમ UNESCO World Heritage City ઘોષિત કરવામાં આવ્યું. અહીંના પોળ-સંસ્કૃતિ, હવેલીની અંદર વસવાટ કરતી સંસ્કૃતિ અને ઈતિહાસ આજે પણ જીવંત છે.ગાંધીજીનું સાબરમતી આશ્રમ અને કાંકરિયા તળાવ અહીંના મુખ્ય આકર્ષણો છે.
સ્થાપત્ય કળાની દ્રષ્ટિએ અહીં અઢળક ધરો, મસ્જિદો અને મંદિરોનું વૈવિધ્ય જોવા મળે છે. ખાસ કરીને સિદ્દી સઈદની જાલી, જામા મસ્જિદ અને હવેલી સાંસ્કૃતિક પ્રવાસ અજોડ અનુભવ આપે છે.
5. ધોળાવીરા – હડપ્પા સંસ્કૃતિનું રહસ્યમય નગર! 🏺
કચ્છ જિલ્લાના ખાદિર બેટ પર સ્થિત ધોળાવીરા 5000 વર્ષ જૂની હડપ્પા સંસ્કૃતિનું સૌથી સુરક્ષિત સ્થળ એ હડપ્પન યુગની નગરી છે, જે 2021માં UNESCO હેરિટેજ સાઇટ બની. આ પ્રાચીન નગરી તેના પાણી વ્યવસ્થાપન, શિલાઓના ઉપયોગ અને વિશેષ દફનવિધિઓ માટે જાણીતી છે. ધોળાવીરા એ ઇતિહાસપ્રેમીઓ માટે એક અનોખું સ્થળ છે, જ્યાં તેઓ ભારતમાં પ્રાચીન નગરયોજનાની ઝાંખી મેળવી શકે છે.
ગુજરાતની ઐતિહાસિક ધરોહરને સાચવો! 🙏
World Heritage Day ના અવસરે આપણે આ સ્થળોની મુલાકાત લઈએ, તેમની કિંમત સમજીએ અને તેમને સાચવવામાં ફાળો આપીએ.
✅ આગામી વેકેશનમાં તમારું લિસ્ટ તૈયાર કરો અને આ Heritage Sites ના પ્રવાસ પર નીકળી જાઓ.
✅ તમે અહીં પહેલાથી ગયા હો તો તમારા ફોટા શેર કરો અને અનુભવ કોમેન્ટમાં લખો.
✅ તમારા મિત્રો સાથે આ બ્લોગ શેર કરો જેથી વધુ લોકો ગુજરાતના વૈશ્વિક વારસાને ઓળખી શકે.
